Pages

Tuesday, May 17, 2011

TAOB O BUAYA

 The Pakilawag to Karomatan shoreline where I walked from home to school and back.

(Picture courtesy by our schoolmate, Maguid Maruhom sourced from Facebook)

Kung asa lupad among Papa adto sab mi tugpa. Mora tawon mig eroplanong way pakpak bisan asa lang tugdon. Hinungdan nga midako ming NPA (no permanent address). Mao na ang kinabuhi sa pamilya sundalo.

Usa ka panahon, gikan sa lungsod, ang kampo sa kasundalohan gibalhin sa baryo. Dos kilometros ang gilay-on. Way tunghaan sa maong baryo busa padayon among pagtuon sa lungsod. Way sakyanan. Dili pa uso ang jeepney niadto gawas kung tua ka gyud magpuyo sa dako-dakong lungsod. Dili lungsod nga atoa sa hilit-hilit.

 186th PC Coy, Pakilawag, Karomatan LN

Dunay man tuod kabaw pero adto man sa bukid o uma ilang destino dayag kaayong dili pangpasahero. Wa say tartanilya kay wa may kabayo. Ang iro wa man anara nga moguyod ug karitela o balsa sama sa Alaska o Antarctica.

Baklay tawon mi gikan sa balay ngadto sa lungsod aron mi makaeskwela. Niadtong tungora tulo na ang agianan paingon sa lungsod. Ang highway nga hait pa sa bairan ang grabas kay wa man espaltoha, gamay nga dalan (trail) nga moagi ug mangitngit nga katunggan nga dunay buaya sinumpayan ug tulay nga lunopan ug tubig kada tingtaob buntag o hapon sa matungnan lang, ug ang baybayon.

Sa tulo, ang baybayon ang lagmit namong agian kay dili tantong kuyaw. Mahayag ug makit-an ka sa kadaghanan nga maglabay samtang galakaw ka nga nag-inusara. Way pulis, way rape. Wa na niadto. Linaw ang mga katawhan nga namuyo adtong dapita gawas kung dunay mahubog sa sobrang inom ug bahal nga tuba. Wa man nuoy manghagis. Mosiyagit lang o ba kaha manghasi kuno. Talagsa ra nuon na mahitabo.

Among Mama mahilig kaayo ug lubi. Dili hingpit ang among panimalay kung way lubi. Mihisgot ko ug bulinaw ug utanon? Ang kinagod nga lubi amo sab nang isula sa kan-on nga sabwan ug tinolang isda. Sulayi lami lagi kaayo. Gawas pa, bisan unsa lang among lutuon nga kalan-on sama sa suman kamoteng kahoy, linupak nga saging, dolse nga kamote, palitaw, biko, bibingka, puto, binignit ...bisan unsa na lang para ikadugang sa kinabuhi.

Gikan Lunes hangtud Biyernes, inigkahuman sa klase sa hapon (duna pa mi flag retreat niadto), dagan dayon ko sa tindahan aron mopalit ug lubi. Tag-unom. Ako nang tunga-on tinagutlo kay aron balanse kung lukduhon. Duna koy mga igsoon pero mga sipat man sila. Di tawon ko nila tabangan kay abtik pa sa kilat kung mo-ipsot aron dili kadala ug lubi. Sobra nako linukdo tibuok nakong kinabuhi sa batan-on pa ko, wa tawon ko mitubo. Ma-apohan na lang ko, cute lang ko gihapon. Samot pa gyud ka cute kay wa na mo-epekto ang baking powder sa akong lawas.

Hala na ... baklay pauli balay na si ako. Pag-abot sa suba nga akong labangon kay ang dagat mitagbo man sa baba sa suba gikan sa katunggan ...oooops .... ang tubig lubog. Taob sa kahaponon..... Unsaon na ni ron. Taob na, lubog pa gyod ang tubig. Nagpasabot nga si Mr Crocodile naa ga-spy na ilawom sa tubig. Wa pa si Dundee matawo atong panahona. Way hero. LKK kaayo ko. Tiaw bay pagkabug-at sa akong linukdong lubi dugang pa sa akong mga notebooks. Wa sab koy school bag. Pagka baya hunahuna-on.

Ang highway subayon gikan sa lungsod dili sa kinatung-an sa kalasangan. Wa nay lain kung dili mag via tulay na lang gyod. Kay taob lagi, lapaw sab ang tubig sa tulay. Nagtigidig ang akong dughan sa kakulba nga mitan-aw sa tubig nga lubog. Ako rang usa. Medyo kilom-kilom na. Inay ko.... Dili man nako masalibay ang lubi sa akong ulo. Labaw nang di nako masalibay ang akong mga notebook.

Lingi sa wala, lingi sa tuo. Akong mata mora ug microscope o telescope ba kaha. Hala calculate unsaon pagsulbad ang crisis. Well, friends ...I'll let your imagination run wild. Basta I did run for my life.

It was a hard knock life .... still a simple life with complexities somewhere in between. I survive! Kinsa may magpalandong nga maka abroad ko? Wa nako damha kay wa man ko magdamgo. Probably my life lives up to the cliche "asa lupad adto tugpa".

Tugpa gyung klaro kay tiaw mong akong gitugpahan down under man.

Most importantly, I count all my blessings. Cheers!

(March 16, 2010 first published in a deleted Social Network membership)

1 comment:

Precy said...

Gihilap man sab akong balatian samtang gabasa sa imong asoy sa unang panahon nga didto pa ta sa Karomatan-Pakilawag. Sigurado ako nga ang imong adrinalin mitaas ug maayo aron sa pag ipsot sa buaya nga gahulat kanimo...salamat adrinalin...ha ha ha. Makalingaw man sab ni palandungon ang imong kaagi sa imong kabataan. Sigi lang ug naa ka diha sa yutang ubos kay dia man sab ko sa yutang taas..di ba? Igwales rata igso Inday....Akong gakahinumduman si mamang ug papang sa atong kinabuhi didto sa pakilawag. Aguy makahinumdum ra gayud ako sa mga unggoy ngadto sa Pakilawag hahaha. Ang suba nga imong gihisgutan kahinumdum pa sab ko. Lami kaayo paminawon ang akong kabattaan didto bisan ug gagpay pami ni Nonoy atong panahuna.Hayyy kalami ba gayud sa payag.